Αν δούμε την γη από το διάστημα, μοιάζει γνώριμη και οικεία: φωτεινοί γαλάζιοι ωκεανοί, γκρίζες χιονισμένες κορυφές βουνών, αμμώδεις έρημοι, μικρές επιφάνειες πρασίνου. Όμως κάποτε η Γη ήταν πολύ μικρή και πολύ διαφορετική από ό,τι σήμερα.
Πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου -όταν το σύμπαν είχε ήδη ηλικία 10 δισεκατομμυρίων ετών- γεννήθηκαν ο Ήλιος μας και οι πλανήτες. Ο Ήλιος είναι ένα από τα 100 δισεκατομμύρια αστέρια στο γαλαξία, που γεννήθηκε από ένα σύννεφο αερίου και σκόνης. Τα νεογέννητα αστέρια περιβάλλονται από τροχιακά συντρίμμια -αέριο και σκόνη- που τριγυρίζουν σε έναν επίπεδο δίσκο.
Τα σωματίδια συγκρούονται και δημιουργούν μεγαλύτερα σωματίδια, σαν νιφάδες χιονιού που συσσωρεύονται στην καταιγίδα.
Χρειάστηκαν περίπου 100.000 χρόνια ώστε οι μικροσκοπικοί κρυσταλλικοί κόκκοι να μετατραπούν σε βραχώδη σώματα στο μέγεθος των αστεροειδών, στο εσωτερικό τμήμα του ηλιακού μας συστήματος.
Η ίδια η Γη ξεκίνησε ως πέτρωμα και μεγάλωνε αργά, καθώς βροχή από διαστημικά συντρίμμια -φτάνοντας στο μέγεθος ακόμα και ενός βουνού- έπεσαν στην επιφάνειά της. (Στην αρχή περισσότερο από 60 εκατομμύρια τόνοι σωματιδίων έπεφταν στη Γη καθημερινά. Η ημερήσια δόση έχει πλέον περιοριστεί στους 150 τόνους περίπου.) Η Γη έφτασε στο σημερινό της μέγεθος μέσα σε 70 εκατομμύρια χρόνια περίπου.
Οι αδιάκοπες επιδράσεις θέρμαναν τη βραχώδη επιφάνεια και τη μετέτρεψαν σε υγρή μορφή. Η Γη καλύφθηκε με μία θάλασσα ρευστής λάβας, σκεπασμένη με ένα λεπτό στρώμα σκοτεινού, πιο παγωμένου πετρώματος. Οι ρωγμές αποκάλυψαν την πύρινη λάμψη στο εσωτερικό της, η σκόνη ξεχύθηκε στον ουρανό και σκοτείνιασε τις ημέρες τόσο πολύ, που έμοιαζαν με νύχτα.
Με το πέρασμα εκατομμυρίων χρόνων οι επιδράσεις λιγόστευαν. Γιατί; Υπήρχαν λιγότερα αντικείμενα που κατρακυλούσαν μέσα στο ηλιακό σύστημα και τα οποία δεν είχαν εισχωρήσει μέσα στους πλανήτες. Έτσι, λοιπόν, η επιφάνεια της Γης άρχισε να ψυχραίνει και σχηματίστηκε ο εξωτερικός φλοιός.
Τα ηφαίστεια απελευθέρωναν διοξείδιο του άνθρακα και ατμό στον αέρα που μέχρι τότε αποτελούνταν κυρίως από υδρογόνο αέριο. Η παγωμένη και γεμάτη κρατήρες επιφάνεια καλύφθηκε σύντομα με νερό, καθώς ο ατμός συμπυκνώθηκε και έπεφτε σε σταγόνες βροχής. Οι παγετώδεις κομήτες από το εξώτερο ηλιακό σύστημα, καθώς συγκρούονταν, προσέθεταν περισσότερο νερό. Πριν από 4,4 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου, η Γη ήταν καλυμμένη με το ζεστό νερό των ωκεανών, ενώ καταρρακτώδης βροχή έπεφτε αδιάκοπα.
Πριν από 4,2 δισεκατομμύρια χρόνια, διακρινόταν ένα μικρό κομμάτι ξηράς, κυρίως οι άκρες των κρατήρων που προεξείχαν στην επιφάνεια του νερού εδώ κι εκεί.
Η πρόσφατα σχηματισμένη Σελήνη ήταν πιο κοντά από ότι σήμερα κι έτσι τα παλιρροϊκά κύματα υψώνονταν άγρια. Οι αστεροειδείς που έπλητταν τους ωκεανούς προκαλούσαν τεράστια παλιρροϊκά κύματα, τα οποία θρυμμάτιζαν τα λιγοστά κομμάτια ξηράς και έριχναν στη θάλασσα.
Αρκετό από το διοξείδιο του άνθρακα διαλύθηκε σταδιακά στον ωκεανό. Καθώς η ατμόσφαιρα αραίωσε, οι ημέρες έγιναν πιο φωτεινές. Ο ωκεανός άρχισε να εξατμίζεται και να εμφανίζονται ολοένα και περισσότερα βραχώδη τμήματα ξηράς με ρωγμές.
Πριν από 3,4 δισεκατομμύρια χρόνια, μεγάλα τμήματα στεριάς διέκοπταν την απεραντοσύνη του ωκεανού. Τα πρώτα φυτά εμφανίστηκαν πριν από 3 δισεκατομμύρια χρόνια, προσθέτοντας οξυγόνο στη σύνθεση της ατμόσφαιρας. Όμως χρειάστηκε άλλο ένα δισεκατομμύριο χρόνια για να αυξηθεί το οξυγόνο και να φτάσει στο σημερινό του ποσοστό, 21%. Μετατρέποντας την ατμόσφαιρα σε αναπνεύσιμη, τα φυτά δημιούργησαν τις συνθήκες για την εξάπλωση των ζώων, πριν από 700.000 εκατομμύρια χρόνια περίπου.
Απόσπασμα από το βιβλίο (ΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ; ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΚΑΙ ΓΗ)
ΤΡΥΠΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου