Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ (Α' ΜΕΡΟΣ )

Είναι γεγονός ότι υπήρξαν λαοί που στα προιστορικά και ιστορικά τους χρόνια ζούσαν κάτω από το καθεστώς της κοινοκτημοσύνης της γυναίκας ή κάτω από το πολυαντρικό καθεστώς από το οποίον αργότερα προκύπτει η μητριαρχία. Ωστόσο, νεώτερες έρευνες έδειξαν πως όλοι οι λαοί δεν περνούν αναγκαστικά από αυτά τα στάδια για να καταλήξουν στην οικογένεια. Σήμερα πάντως πιστεύεται ότι το ανθρώπινο γένος αρχίζει να υπάρχει μέσα από την οικογένεια και μέσα στο δικό της πλαίσιο αναπτύσει τους άλλους τύπους της κοινωνικής ζωής και δράσης.

Η οργάνωση κάθε νοικοκυριού είναι οικογένεια με την ευρύτερη σημασία της λέξης, του γένους, ενώ αργότερα από το γένος προέρχεται η απλή οικογέν
εια ή ο Οίκος που αποτελούνται από ομάδα προσώπων με κοινή εξ’ αίματος καταγωγή και που κατοικούν στο ίδιο σπίτι. Στη Ρώμη η οικογένεια είναι πατριαρχική και δεν περιορίζεται μόνο στον οίκο αλλά επεκτείνεται και σε όλους τους συγγενείς που προέρχονται από αρρενογονία γιατί αυτοί θεωρητικά έχουν κοινό πρόγονο. Στον Μεσαίωνα η Ευρωπαική οικογένεια είναι προιον διαφορετικών προελεύσεων και επιδράσεων και οι αλλαγές που αρχίζουν κατά τον μεσαίωνα συνεχίζονται στην Αναγέννηση και στη Μεταρρύθμιση.

Στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα διαμορφώνεται η αυτόνομη ή αστική οικογένεια. Στην εποχή μας η οικογένεια αρχίζει κυρίως με το γάμο και στηρίζεται στην αμοιβαία πίστη των συζύγων και στην επιθυμία τους για μόνιμη συμβίωση.Για τους νέους, μάλιστα,ο γάμος συχνά σηματοδοτεί μια αποδέσμευση από την εξουσία των γονιών και παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της νέας οικογένειας. Στην πορεία δε της οικογενειακής ζωής σημαντική είναι η εποχή κατά την οποία αντιστρέφονται οι ρόλοι γονιών και παιδιών, και τα παιδιά εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για τους ηλικιωμένους γονείς τους,προσφέροντάς τους την συναισθηματική και κοινωνική υποστήριξη.

Σήμερα, κατά τον Αμερικανό κοινωνιολόγο Πάρσον, οι δύο σημαντικότερες λειτουργίες της οικογένειας είναι η κοινωνικοποίηση των παιδιών και η σταθεροποίηση των προσωπικοτήτων των ενηλίκων, μέσα από τον γάμο και την ανατροφή των παιδιών. Στην Ελλάδα η σύγχρονη οικογένεια ακολουθεί όλο και περισσότερο το δυτικό πρότυπο που υπηρετεί τις ατομοκεντρικές αξίες (ανεξαρτησία, ανάπτυξη, κ.λ.π.). Παρ’ όλα αυτά πιστεύεται ότι για την Ελλάδα τα μηνύματα είναι πιο αισιόδοξα, επειδή τα βιώματα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς έχουν βαθιές ρίζες. Υπάρχουν επομένως οι προυποθέσεις για την δημιουργία μιας σύγχρονης λειτουργικής οικογένειας που τα μέλη της θα συνάπτουν σχέσεις βασισμένες στην αγάπη, στην πίστη, στην κατανόηση, στην ειλικρίνεια, στην ισότητα, δηλαδή σε αξίες διαχρονικές που θα της εξασφαλίσουν βιωσιμότητα και τούτο γιατί οι Ελληνες παλαιοί και νέοι εξακολουθούν να προσδοκούν την ευτυχία μέσα από την οικογένεια.

Δομή μιας οικογένειας είναι το αόρατο σύνολο των συμπεριφορών και κανόνων που ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι συναλλαγές μέσα σ’ αυτή, όπως το ποιος αποφασίζει, το ποιός μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει αυτό ή εκείνο. Υπάρχουν βεβαίως οι αμοιβαίες προσδοκίες των συζύγων για τον τρόπο λειτουργίας της οικογένειας που εκπηγάζουν από τις αντίστοιχες πατρικές οικογένειες του ζευγαριού. Αλλωστε η οικογένεια εμπεριέχει την ιεραρχία και υπάρχει η αναγκαιότητα της ιεραρχικής εξουσίας η οποία διαφοροποιεί τους γονείς από τα παιδιά.

Οταν η οικογένεια λειτουργεί σωστά μπορεί να προσφέρει ως πρότυπο τη συμπαράσταση, τη φιλία, την ανιδιοτέλεια και την αγάπη σε όλα τα μέλη, καθώς και τις ευεργετικές συνέπειες της αγωγής. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη υγιούς κλίματος στους κόλπους της οικογένειας που απαιτεί και προυποθέτει θυσίες προσωπικές και οικονομικές. Η ηθική σταθερότητα, η κατανίκηση διαβρωτικών για την ανθρώπινη ύπαρξη και κοινωνία συνθηκών, η εθνική αγωγή εξαρτώνται από την ορθή αγωγή και όλοι γνωρίζουμε ότι η οικογένεια αποτελεί το θεμέλιο της πορείας για την συγκρότηση της προσωπικότητας του ανθρώπου. Αυτές τις συνθήκες καλών οικογενειακών σχέσεων και αγωγής μπορούμε να τις διατηρήσουμε, ενώ όσοι τις απαρνήθηκαν αναζητούν μάλλον αποτυχημένα να ξαναγυρίσουν σ’ αυτές.

ΧΡΗΣΤΟΣ Μ. ( ΟΜΑΔΑ 6 )