ΟΜΑΔΑ 4. ΕΡΓΑΣΙΑ

Το βιβλίο μας αναφέρεται σε μια ολοκληρωτική κοινωνία του μέλλοντος, όπου απαγορεύεται ο γραπτός λόγος. Οι πολίτες υποφέρουν από την επιβολή λογοκρισίας και η μόνη τους επαφή με την ενημέρωση είναι μια τεράστια οθόνη τηλεόρασης από όπου μεταδίδονται ελεγχόμενες ειδήσεις. Οι μονάδες της πυροσβεστικής καίνε τα βιβλία που κρύβονται σε κρυψώνες. Ο τίτλος αναφέρεται στους βαθμούς καύσης του

χαρτιού. Στο παρακάτω κείμενο θα αναφερθούμε στη μετάδοση της πληροφορίας, την αλήθεια, τη γνώση, τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο. 

 

   Πληροφόρηση είναι η ανακοίνωση ενός γεγονότος σε κάποιον. Αυτή η ενέργεια προϋποθέτει έναν πομπό και ένα δέκτη. Στο βιβλίο μας αναφέρεται ένας από τους σημαντικότερους φορείς πληροφόρησης. Αυτός είναι το βιβλίο, που αποτέλεσε για περίπου 500 χρόνια το μοναδικό μέσο πληροφόρησης. Ωστόσο η σταδιακή,  αλλά και τα τελευταία χρόνια ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, της επικοινωνίας και της μεταφοράς συνέβαλε στην ανάπτυξη μέσων πληροφόρησης. Τα μέσα πληροφόρησης και μαζικής ενημέρωσης σήμερα, είναι ο ημερήσιος- περιοδικός τύπος, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση

   Το ραδιόφωνο παραμένει σημαντικός φορέας τόσο πληροφοριών όσο και μουσικής - ακροαστικής διασκέδασης και η μόνη εναλλακτική λύση για τους ανθρώπους που θέλουν να ενημερώνονται ή να διασκεδάζουν, κάνοντας παράλληλα και κάποια άλλη εργασία, όπως, π.χ., να οδηγούν, να διαβάζουν ή να γράφουν.

   Στη ραγδαία ανάπτυξη της μετάδοσης της πληροφορίας συνέβαλε η εφεύρεση της τηλεόρασης. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο.

   Τέλος το διαδίκτυο  έχει τα τελευταία χρόνια δυναμική παρουσία ως φορέας. Σε  Αυτό είναι αναρτημένη πληθώρα πληροφοριών, ειδήσεων, εξελίξεων για όλους τους τομείς. Υπάρχει έντονη τάση, ήδη από την αρχή της εμφάνισής του Διαδικτύου, να θεωρείται ένα άκρως δημοκρατικό μέσο μαζικής επικοινωνίας.

   Ως αλήθεια δεχόμαστε αυτό που αντιλαμβάνονται ως πραγματικότητα, με σιγουριά, οι περισσότεροι άνθρωποι. Ένα από τα μεγαλύτερα θέματα που απασχολούν τους ανθρώπους είναι η πρόσβαση σε αυτή. Έχουν όλοι πρόσβαση; Αν ναι κατά πόσο είναι έγκυρη και πλήρης;

  Ο Πλάτωνας, θέλοντας να δείξει τη δυσκολία του να συλλάβει κανείς την αλήθεια, χρησιμοποίησε μια αλληγορία. Είπε πως οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους για να συλλάβουν την αλήθεια, όμως εξαπατώνται από αυτές. Μοιάζουν σαν να είναι δεμένοι μέσα σε ένα σπήλαιο από το οποίο δεν μπορούν να βγουν ή να κοιτάξουν πίσω, όπου (πίσω τους) βρίσκεται αναμμένη μία φωτιά, καθώς και διάφορα αντικείμενα που περνούν από μπροστά της. Το μόνο που βλέπουν είναι οι σκιές που σχηματίζονται από τα αντικείμενα στον τοίχο του σπηλαίου καθώς αυτά φωτίζονται από τη φωτιά.. Οι άνθρωποι τελικά πιστεύουν πως η αλήθεια είναι οι σκιές. Ακόμη και αν κάποιος δραπετεύσει και βγει από το σπήλαιο στο φως του ήλιου, αν δεν έχει ανοικτό φιλοσοφικό πνεύμα τυφλώνεται από το φως και ξαναμπαίνει στη σιγουριά του σπηλαίου, ανίκανος να ξεφύγει από αυτό που έχει συνηθίσει ως αληθινό.

   Συνήθως η πολιτική είναι ένας παράγοντας για τον οποίο η αλήθεια αποκρύπτεται και αποσιωπάται. Αυτό γίνεται, όταν θέλουν οι πολιτικοί να καταστήσουν κάποια κοινωνία υποχείριο.

  Όσον αφορά την γνώση, αυτή είναι στενά συνδεδεμένη με την αλήθεια. Αποκτάται τόσο με την εκπαίδευση (επιμόρφωση) όσο και με την πρακτική εμπειρία. Κατά έναν άλλο ορισμό είναι το σύνολο των γνωστών επεξεργασμένων πληροφοριών σε κάποιο συγκεκριμένο πεδίο ή συνολικά. Η γνώση δεν θα πρέπει να είναι ιδιοκτησία κανενός. Είναι απεριόριστη και καθένας θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε αυτή. Ένας άνθρωπος ο οποίος δεν έχει πρόσβαση σε αυτή αμέσως μεταβάλλεται σε άβουλο άτομο, χωρίς προσωπικότητα. Όπως και στο βιβλίο μας, έτσι και στην πραγματικότητα, οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που έχουν πρόσβαση σε αυτή είναι ικανοί να αποτελούν απειλή για τους ίδιους. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων ανά τον  κόσμο παραμένει αναλφάβητο.           

 

    Ως Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας (ΜΜΕ) εννοούνται όλα τα διαθέσιμα μέσα με τα οποία μπορεί να ενημερωθεί για προηγούμενα και τρέχοντα συμβάντα ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Αυτά τα μέσα χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό για την επιβολή προπαγάνδας. Ως προπαγάνδα ορίζουμε τη συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια διαστρέβλωσης εννοιών και ιδεών, η παραχάραξη της αλήθειας, με σκοπό την αποκόμιση άμεσων ή έμμεσων οφελών. Πρόκειται για πρακτική που χρησιμοποιεί κυρίως η πολιτική εξουσία με σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και της χειραγώγησής της. Η πολιτική προπαγάνδα στην εποχή μας διογκώνεται και εξαπολύεται μέσω των ΜΜΕ.

     Οι συνέπειες αυτής της επιβολής είναι πολλαπλές τόσο για το άτομο όσο και για την κοινωνία. Μία από αυτές είναι η πόλωση του πολιτικού κόσμου, αλλά και ο φανατισμός και η απουσία διαλόγου. Επίσης η στροφή των πολιτικών σε μεθόδους πολιτικού μάρκετινγκ, ούτως ώστε το ενδιαφέρον να εστιάζεται στην εικόνα, στην προσωπική ζωή και όχι στον πολιτικό λόγο. Ακόμη, ο πολιτικός προβληματισμός των πολιτών καταργείται, με αποτέλεσμα να παραμένουν παθητικοί δέκτες μηνυμάτων αγνοώντας τη διερεύνηση της αλήθειας. Τέλος η λειτουργία της δημοκρατίας υπονομεύεται και γίνεται εικονική,  και η λαϊκή κυριαρχία ουσιαστικά καταργείται από τη στιγμή που ο λαός υποκινείται από τους μηχανισμούς της προπαγάνδας και δεν αποφασίζει με πολιτικά κριτήρια.

  

     Μέσο επιβολής αυτής της προπαγάνδας μέσω των ΜΜΕ είναι η διαφήμιση. Αυτή είναι η τεχνική προβολής, στο κοινό με κάθε τρόπο, ενός μηνύματος που αφορά πρόσωπα, προϊόντα, ή ιδέες με σκοπό τη γνωστοποίηση των αρετών, των πλεονεκτημάτων ή του περιεχόμενού τους. Συνήθως αυτή έχει αρνητικές επιδράσεις. Γιατί πρώτον πλήττει καταλυτικά την ελευθερία της  βούλησης. Επιπλέον αλλοτριώνει ψυχολογικά τον άνθρωπο, καθώς χάνει την πρωτοβουλία του και την προσωπικότητά του. Η συνεχής διαφήμιση παραπληροφορεί και αποπροσανατολίζει τον πολίτη και επιδρά αρνητικά στον ιδεολογικό κόσμο του ανθρώπου. Τέλος προκαλεί βία και εγκληματικότητα διασπώντας τους πολίτες από την παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων.

    

    Ένα ακόμη θέμα που θα θίξουμε είναι το διαδίκτυο, μέσω του οποίου συνδέονται υπολογιστές και δίκτυα υπολογιστών που είναι εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, επιχειρήσεις και επιτυγχάνεται η μεταξύ τους επικοινωνία.

    Ένας σοβαρότατος κίνδυνος που δημιουργείται από αυτό είναι η ανισότητα πρόσβασης στις πληροφορίες γεγονός που οδηγεί στον διαχωρισμό των ανθρώπων σε προνομιούχους και μη. Επίσης υπάρχει αδυναμία ελέγχου όσων δημοσιεύονται στο διαδίκτυο και παραποίηση της πληροφορίας και χειραγώγησή της. Ακόμη  οι άνθρωποι απομακρύνονται από το βιβλίο, πολλές φορές απομονώνονται κοινωνικά και παραμένουν αδρανείς μπροστά στις εξελίξεις. Τέλος αδιαφορούν για τις αξίες και τα πνευματικά αγαθά. Αυτά τα μειονεκτήματα καθιστούν το διαδίκτυο ως φορέα επιβολής προπαγάνδας.